Het verhaal van Eliane

“Ik woon sinds november vorig jaar bij de RIBW, maar alleen in de weekenden. Doordeweeks verblijf ik bij Scelta, een expertisecentrum voor persoonlijkheidsproblematiek in Apeldoorn. Ik volg daar een behandeltraject van negen maanden, waarvan er inmiddels vier opzitten.”

Eliane wordt al vanaf haar 8e levensjaar begeleid door psychologen. Op de middelbare school raakt ze meer en meer met zichzelf in de knoop en lukt het haar steeds minder goed om met haar opgelopen trauma’s om te gaan. Op haar zeventiende start ze met automutilatie. Dat is ook het moment dat zelfdoding voor Eliane een optie wordt, en omschrijft ze zichzelf als actief suïcidaal. Haar omgeving heeft niets in de gaten. Wel wordt hulp ingeschakeld in verband met haar zelfbeschadigingen. Na het behalen van haar VWO-diploma volgt een periode van opnamen.

Op en af
“De gedachte om een eind aan mijn leven te maken is eigenlijk altijd bij me. Soms gaat het wat meer naar de achtergrond. Maar ik ken ook suïcidale perioden. Het gaat op en af. Een paar weken geleden nog ging ik door een heftige crisis. Toen heb ik een poging gedaan”, vertelt ze. “Ook heb ik serieus nagedacht de eigen regie te voeren over mijn levenseinde via de Levenseindekliniek. Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat deze stap oneerlijk is naar mezelf toe.”

Voer het gesprek
“Als je eenmaal een poging hebt gedaan om jezelf van het leven te beroven dan is een tweede poging gemakkelijker. Ik ken niemand die maar één poging heeft gedaan. Of een poging te voorkomen valt? Ja, ik denk het wel. Tenminste als iemand goed handelt. Helaas weten mensen meestal niet hoe ze met het suïcidaal gedrag van iemand in hun omgeving moeten omgaan. Er rust ook een taboe op het hebben van een doodswens."

Eliane vindt dat als een situatie zo nijpend is dat ingrijpen nodig is, je als hulpverlener in ieder geval moet benoemen wat je doet. "Voer het gesprek en zorg dat de genomen acties zoveel mogelijk in samenspraak gebeuren. Iemand de regie ontnemen en in een isoleercel zetten, helpt niet," zo weet ze inmiddels uit ervaring.

Signalen
Eliane vervolgt: “Mensen die zelfmoord willen plegen, geven meestal signalen af. Ze geven hun spullen weg of ze trekken zich terug omdat het toch niets meer uitmaakt. Dit soort gedrag kan een reden zijn om met iemand in gesprek te gaan over suïcide.”

Gesprek over leven en dood
“Wat mij helpt is om over mijn gedachten te praten. Te delen wat er in mij omgaat. Zo voorkom je dat je alleen in je hoofd gaat zitten. Ook zoek ik de balans tussen alleen zijn en met anderen zijn. Het helpt enorm als je een begeleider treft die jouw signalen ziet, die je laat voelen dat je er niet alleen voorstaat en je blijft opzoeken. Eigenlijk zou je het gesprek over leven en dood met iedere cliënt moeten voeren. Het biedt een opening om suïcide bespreekbaar te maken en te houden,” aldus Eliane. “Ik wil niet dood, maar wil in bepaalde perioden ook niet verder leven. Door op zo’n moment te zeggen dat het leven waardevol is, help je mij niet. Het geeft mij eerder het gevoel dat ik niet gehoord wordt.”

Toekomst
Als ze klaar is met haar behandeltraject gaat Eliane weer volledig bij de RIBW wonen. Daarna wil ze heel graag andere mensen helpen met dezelfde problematiek. “Ik weet inmiddels dat je uit een heftige crisis kan komen. Die ervaring wil ik graag delen. Nu doe ik Vrijwilligerswerk bij de Stichting Zelfbeschadiging en dat helpt mij en anderen. Ik zie het als een kans om mezelf te ontwikkelen. Het is een perspectief dat mij troost biedt. Ik verdien de kans om beter te worden, de dood kan altijd nog.”